İzmir kent merkezi sınırlarındaki en eski yerleşim yeri olan Bornova Yeşilova Höyüğü, İzmir’in günümüzden 5 bin yıl önceye uzanan, bilinen tarihi geçmişinin 8 bin 500 yıl önceye dayandığını kanıtlayan arkeolojik keşiflerin yapıldığı yer.

Yeşilova Höyüğü, 2003 yılında keşfedilmeden önce, İzmir’in en çok 5 bin yıl eskiye giden tarihi geçmişi olduğu düşünülüyordu. Yeşilova Höyüğü’nün keşfedilmesi ve alandaki kazı çalışmalarının ardından, höyüğün Anadolu’nun en eski yerleşimlerinden biri olduğu anlaşıldı.

Yeşilova Höyüğü, Bornova
İzmir’in Bornova ilçesinde, Karacaoğlan Mahallesi sınırlarında yer alan Yeşilova Höyüğü’nün bulunma hikayesi oldukça ilginç. Etrafı binalar, site projeleri ve çevre yoluyla çevrili höyük keşfedilmeden önce üzeri moloz yığınlarıyla kaplı, boş bir arazi görünümündeydi.

2003 yılında, Yeşilova Höyüğü’nden 10 km uzaklıktaki Buca’da, bir parkta bulunan taşları İzmir Arkeoloji Müzesi’ne getiren emekli resim öğretmeni, hem İzmir hem de Batı Anadolu tarihini değiştireceğinin farkında değildi.

İzmir Arkeoloji Müzesi uzmanlarının Ege Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zafer Derin ile iletişime geçmesinin ardından Buca’da parkta bulunan taşların kaynağı araştırılmaya başlandı. Bölgeye gelen hafriyat kamyonlarının döküm malzemesini aldıkları yeri tarif etmeleri üzerine, adım adım iz süren uzmanlar Yeşilova Höyüğü’ne ulaştı.

Yeşilova Höyüğü Kazı Başkanı Doç. Dr. Zafer Derin

O günlerde üzeri tamamen alüvyonla kaplı, moloz döküm sahası olarak kullanılan Yeşilova Höyüğü’nde yapılan incelemeler sonucunda bölgede arkeolojik kazı ve daha detaylı bir çalışma yapılması kararı alındı. Buca’da, bir parkta bulunan taş parçalarıyla İzmir’in tarihi yeniden yazıldı.

2003’te yeri tespit edilen, 2004’te tescil edilen Yeşilova Höyüğü’nde, 2005’te İzmir Arkeoloji Müzesi ile başlanan kazılar, 2008 yılından bu yana Kültür Turizm Bakanlığı ve Ege Üniversitesi adına Doç. Dr. Zafer Derin başkanlığında devam ediyor.

Yeşilova Höyüğü Ziyaretçi Merkezi

Hem Yeşilova Höyüğü kazılarından çıkarılan arkeolojik buluntuların sergilenmesi hem de bölgenin tarih öncesi kültürünün anlatılacağı bir ziyaretçi merkezi inşa edilmesi fikrini Bornova Belediyesi ile paylaşan Kazı Başkanı Doç. Dr. Zafer Derin’in fikrine olumlu yaklaşılmasıyla Yeşilova Höyüğü Ziyaretçi Merkezi ortaya çıktı.

Bornova Belediyesi’nin ulusal mimari proje yarışması ile inşa ettiği Yeşilova Höyüğü Ziyaretçi Merkezi, Türkiye’de yerel yönetimler tarafından bu alanda hayata geçirilen ilk ve tek merkez unvanına sahip.

2014’te ziyarete açılan ziyaretçi merkezi, yurt dışındaki birçok projenin incelenmesi, müzecilik, kurumsal iletişim ve mimari konsept konularında uzman isimlerin danışmanlığının ve bilgi birikiminin ortak eseri.

Yeşilova Ziyaretçi Merkezi’nde kazı alanları, kazı evi, arkeoloji parkı, sergi binası, neolitik köy ve kafe bulunuyor. Kazı Başkanı Doç. Dr. Zafer Derin’in toplum ve bilimi buluşturma hedefiyle, ziyaretçi merkezinin çevresindeki iki mahallede yaşayan halk tarafından kurulan Karacaoğlan ve Yeşilova Mahalleleri Kültür ve Dayanışma Derneği de ziyaretçi merkezinin arkasındaki en önemli destekçilerden.

Ziyaretçi merkezini halk desteği olmadan geleceğe taşımanın mümkün olmadığını düşünen Doç. Dr. Derin, mahalle halkının birçok etkinlik için ziyaretçi merkezinin alanlarından yararlanmasını da sağlamış. Yeşilova Höyüğü Ziyaretçi Merkezi, bu özelliği ile mahallenin kültür merkezi olarak da kullanılıyor.

Yeşilova Höyüğü neden önemli?
Yeşilova Höyüğü, İzmir’in bilinen tarihinin günümüzden 8 bin 500 yıl önceye uzandığını gösteren arkeolojik buluntulara ev sahipliği yapıyor. Çevresi dağlar ve tepelerle çevrili, verimli bir ovada yer alan Yeşilova Höyüğü, 70 bin metrekarelik bir alana yayılıyordu.

İzmir coğrafyasındaki ilk toplumun yaşayışı ve gelenekleri hakkında bilgi almamızı sağlayan Yeşilova Höyüğü, Batı Anadolu yerleşimleri hakkında da bugüne kadar bilinenlere yeni şeyler ekledi.

Savaşın olmadığı, barış içerisinde yaşayan Yeşilova Höyüğü sakinlerinin midye ve salyangoz yedikleri, yemeklerini taş üzerinde ısıttıklarını bu alanda yapılan kazılar sayesinde biliyoruz. Kaplar üzerindeki panter kabartmaları İzmir çevresindeki yaban hayatı hakkında da bilgi veriyor.

Kazılarda bulunan çipura kemiği

Yapılan kazılarda bulunan çipura kemikleri, o yıllarda da kent sakinlerinin denizle olan yakın ilişkisinin ortaya çıkarılması açısından önemli. Evlerin yelpaze gibi ayrı ayrı konumlandığı Yeşilova Höyüğü’nde özgür bir toplum yapısının izleri görülüyor. İzmirlilerin bireyselliğe önem veren genleri, Yeşilova’da da tespit edilmiş anlaşılan.

MÖ 5 bin 700’lü yıllarda iklim değişikliği nedeniyle terk edilen bölgeye Tunç Çağı’nın başladığı dönemde ilkel Avrupalı topluluklar yerleşmiş.

Yeşilova Höyüğü’ndeki etkinlikler
Yeşilova Höyüğü Ziyaretçi Merkezi’ne gelen konuklar için 5 farklı kategoride ziyaret planı bulunuyor. Her gelen ziyaretçiye uzmanların eşlik ettiği alan gezisinde yaş gruplarına göre farklılaştırılmış interaktif anlatım teknikleri kullanılıyor.

Yeşilova Höyüğü’de Kazı ve Zaman Yolculuğu: Anaokulu öğrencileri 5-7 yaş, 60 dakika, maksimum 25 kişi
Yeşilova Höyüğü – Zaman Yolculuğu: 5-12 yaş, 60 dakika, maksimum 25 kişi
Yeşilova Höyüğü Ziyaretçi Merkezi: 6-14 ve 14 üstü, 60 dakika, maksimum 60 kişi
Yeşilova Höyüğü Ziyaretçi Merkezi: Yaş sınırı yok, maksimum 60 kişi, 30 dakika
Yeşilova Höyüğü- Ziyaretçi Merkezi ve Yassıtepe: 14 yaş ve üstü, maksimum 60 kişi, 90 dakika

Yeşilova Höyüğü’nde çocuklarla zaman yolculuğu

Zaman Yolculuğu etkinliği

Modern müzecilik anlayışı ile hazırlanan Yeşilova Höyüğü Ziyaretçi Merkezi, interaktif bir plana sahip. Ziyaretçi merkezinin dekorasyonunda yazıdan çok görsellere yer veriliyor ve ziyaretçilerin daha çok semboller üzerinden düşünmeleri ve müze deneyimine aktif katılımları amaçlanıyor.

Çocuk ziyaretçi gruplarıyla uygulanan ‘Zaman Yolculuğu’ projesi ziyaretçi merkezinin eğlenirken öğrenme modeline uygun bir yaklaşım. Ziyaretçi merkezine gelen öğrenciler önce kazı alanını geziyor ve çalışmaları yerinde izleyerek Neolitik Çağ’a (Cilalı Taş Devri) ait eserleri inceleme fırsatı buluyor.

Teorik bilgilendirmenin ve gezinin ardından çalışma alanına geçen öğrenciler kazı yapıp Cilalı Taş Devri’ne ait eserleri çıkararak arkeologların çalışma sistemini keşfediyor. Tüm bu etkinliklerin ardından öğrenciler dönemin kıyafetleri ve yaşam şartlarına uygun şekilde zaman yolculuğuna çıkıyor.

Neolitik Çağ şartlarına göre oluşturulan köyde çocuklar, avcılık tekniklerini öğrenip uyguluyor, taşları birbirine vurarak buğday öğütüyor, takı yapıp, kilden eşyalar üretiyor. Duvar sıvamak, çakmak taşıyla kıvılcım çıkarmaya çalışmak da etkinliğin parçalarından.

Yeşilova Höyüğü giriş ücreti
Yeşilova Höyüğü’ne giriş ücreti alınmıyor. Ziyaretçiler atık pil ya da buğday getirerek Yeşilova Höyüğü’ne herhangi bir ücret ödemeden giriş yapabiliyor. Grup halinde ziyaret için telefonla randevu alınması gerekiyor. Bireysel ziyaretlerde randevu alma şartı yok ancak her ziyaretçiye uzmanlar eşlik ettiğinden randevu alınması öneriliyor.

Yeşilova Höyüğü, Bornova, İzmir
Adres: Karacaoğlan Mah. 6253 Sok. No:15 Bornova, İzmir
Tel: +90 (232) 999 29 29 – 5402
E-posta: [email protected]
Web: https://yesilova.bornova.bel.tr/

Yeşilova Höyüğü nerede?


Yeşilova Höyüğü’ne nasıl gidilir?
Yeşilova Höyüğü, İzmir Bornova, Karacaoğlan Mahallesi’nde Otogar ve Forum Bornova’ya yakın bir konumda bulunuyor. Bornova Metro İstasyonu’ndan kalkan 59 numaralı Bornova Metro-Kemer Aktarma Merkezi hattında çalışan ESHOT otobüsleri ile Yeşilova Höyüğü durağında inerek kazı alanına ulaşılabiliyor.

Özel araçla gelmek isteyenler için ise iki ayrı alternatif var. İzmir Şehirlerarası Otobüs Terminali (İZOTAŞ) yönünde ilerleyerek Işıkkent tabelalarını takip ederek Yeşilova Höyüğü’ne gelebiliyorsunuz. Bir diğer alternatif ise Forum Bornova Kavşağı’ndan 2. Sanayi Sitesi yönüne dönerek Yeşilova yönünde ilerlemek.

Kaynak: https://kesfetsek.com/